De diagnose koemelkallergie

Vermoed je een koemelkeiwit allergie bij je kindje? Bespreek dit dan met een dokter. De arts kan een aantal testen doen: bloedtesten, huidtesten en koemelkprovocatietesten.

Kan ik de diagnose koemelkallergie zelf vaststellen?

Heeft je kind klachten en denk jij dat die klachten veroorzaakt worden door een koemelkallergie? Bijvoorbeeld doordat je kindje onrustig wordt en klachten krijgt als het iets met koemelk gegeten of gedronken heeft? Misschien klopt je gevoel. Je kunt zelf wel vermoeden dat je baby koemelkallergie heeft, maar om tot een officiële diagnose te komen, is het nodig met je baby naar de huisarts of het consultatiebureau te gaan.

Helaas is de diagnose koemelkallergie niet zomaar te stellen door naar de klachten te kijken. Er is lichamelijk onderzoek nodig om het vast te stellen dan wel uit te sluiten. De klachten zijn vrij algemeen en kunnen daardoor ook een andere oorzaak hebben dan koemelkallergie. Zonder uitgebreid onderzoek en een officiële diagnose, kan het voorkomen dat veel aandacht uitgaat naar het bestrijden van (individuele) symptomen zoals eczeem of regurgitatie.

Heb je een vermoeden dat je kindje een koemelkallergie heeft? Bespreek dit dan met de huisarts of op het consultatiebureau. Niemand kent jouw kindje beter dan jijzelf. Vertrouw op je ouderlijk instinct. De arts kan een aantal testen doen om erachter te komen of je baby echt allergisch is voor koemelk.

Symptomen die bij koemelkallergie horen zijn vaak heel verschillend en daardoor kunnen koemelkallergieklachten gemakkelijk verward worden met klachten die door andere aandoeningen worden veroorzaakt. Bij een onjuiste diagnose wordt het lastig om de klachten bij de oorzaak aan te pakken. Wanneer je van plan bent over te stappen op een andere voeding, bijvoorbeeld bij (verdenking van) koemelkallergie, overleg dan altijd eerst met het consultatiebureau of de huisarts. Zij kunnen je meer vertellen over de voeding en of deze geschikt is voor jouw kindje. Als je kindje inderdaad koemelkallergie blijkt te hebben, dan kunnen zij specifieke dieetvoeding bij allergie voorschrijven.

Koemelkallergietest bij de arts

Het liefst zou je alle klachten bij je kindje zelf oplossen. Maar dit is soms helaas niet mogelijk. Dan kun je uitgaan van de goede zorg van de professionals. Maar wanneer stap je naar de arts? En welke arts kun je dan het best benaderen?

Als je kindje geen klachten heeft, maar wel een verhoogd risico op een allergie, kun je dit benoemen tijdens een (controle)bezoek bij consultatiebureau of huisarts. Zij kunnen dan extra alert zijn op eventuele klachten. Ook als je je zorgen maakt over de gezondheid van je baby of een allergie vermoedt, is het consultatiebureau of de huisarts de eerste in lijn om contact mee op te nemen. De huisarts of consultatiebureauarts probeert jullie zo goed mogelijk te helpen. Als het nodig is, verwijst deze arts je door naar een kinderarts, eventueel met specialisatie als allergoloog (gespecialiseerd in overgevoeligheid en allergie) of MDL-arts (gespecialiseerd in maag- en/of darmproblemen).

Hoe stelt de arts de diagnose koemelkallergie?

Met de arts bespreek je de klachten die je kindje heeft, wanneer deze klachten ontstaan en wat je kindje drinkt en misschien al eet. Ook wil de arts weten of allergieën bij jullie in de familie voorkomen en hoe de verdere gezondheid van je kleine is. Aan de hand van dit gesprek beoordeelt de arts of het nodig is om een allergietest te doen. Er zijn verschillende soorten testen: bloedtesten, huidtesten en koemelkprovocatietesten.
Het kan soms wel even duren voordat de arts de diagnose koemelkallergie officieel kan stellen. Jij kunt je als ouder hierdoor onzeker voelen, maar weet dat het heel normaal is dat het even duurt om de juiste diagnose te stellen en te bepalen wat de beste (dieet)behandeling voor jouw baby is.

Bloedtest

Deze test, die ook wel specieke IgE-test wordt genoemd, meet de concentratie van specifieke antistoffen in het bloed van je kleintje. Deze antistoffen heten IgE. Je kunt IgE-antistoffen meten voor koemelk, pinda, en nog veel meer allergenen. Helaas zijn deze bloedtesten niet 100% specifiek en betrouwbaar. De test stelt dan ook geen definitieve diagnose, het geeft alleen een idee. Voor een definitieve diagnose is een koemelkprovocatietest nodig.

Huidtest

Een methode om een allergie op te sporen is de huidpriktest (HPT). Bij deze huidtest brengt de arts een druppel van het allergeen (bijvoorbeeld met koemelkeiwit) op de rug of onderarm van je kindje aan. Op de plek van de druppel prikt de arts daarna licht in de huid. Als daar vervolgens een bultje ontstaat, is dat een aanwijzing voor koemelkallergie. Ontstaat dat bultje niet, dan kan je kind nog steeds koemelkallergie hebben. Ook deze test geeft dus geen definitieve diagnose.

Atopische huidtest

Een andere huidtest is de atopische huidtest. Bij deze test plakt de arts een pleister met koemelkextract op de rug van je baby. In dat extract zitten koemelkeiwitten (allergenen) waar iemand allergisch voor kan zijn. De pleister blijft 24 tot 72 uur zitten om symptomen die niet meteen optreden te testen, zoals buikklachten.

Koemelkprovocatietest

Dit is de beste manier om koemelkallergie aan te tonen bij je kindje. De test bestaat uit verschillende stappen.

Eliminatiefase

Eerst wordt koemelk, gedurende ongeveer 4 weken, helemaal uit de voeding gehaald. Dit noemt men de eliminatiefase. Als je borstvoeding geeft, betekent dit dat jij 4 weken koemelkvrij gaat eten. Als je baby flesvoeding krijgt, stap je over op een extensief gehydrolyseerde voeding. Als de klachten tijdens deze 4 weken hetzelfde blijven, is koemelkallergie niet de oorzaak van de klachten. Verdwijnen de klachten wel of nemen ze af, dan is het tijd voor de provocatie.

Provocatiefase

Een voedselprovocatietest wordt uitgevoerd op het consultatiebureau of in het ziekenhuis. Een goede koemelkprovocatietest kun je namelijk niet zelf doen. Deze moet plaatsvinden onder toezicht van een arts. Je kind bezoekt 2 keer, op verschillende dagen, het consultatiebureau of het ziekenhuis. Op 1 van deze dagen krijgt je kind een paar testvoedingen (flesvoeding of jouw afgekolfde melk) met koemelk, waarbij er steeds meer koemelk aan de testvoeding wordt toegevoegd. Op de andere dag krijgt je kind een testvoeding zonder koemelk, op basis van een extensief (geknipt) eiwithydrolysaat (dit wordt het placebo genoemd). Zowel jullie als de arts weten op dat moment niet op welke dag je baby koemelk heeft binnengekregen. Jullie zijn dus “blind” wat betreft de gegeven voedingen, vandaar de benaming “dubbelblind placebo gecontroleerd onderzoek”. Zo’n dubbelblind onderzoek zorgt ervoor dat er zonder vooroordeel gekeken kan worden naar de reactie bij je kindje. Dit levert de meest betrouwbare resultaten op.

De code van iedere voeding wordt pas na afloop van de gehele onderzoeksprocedure bekend. Komen de klachten terug, dan wordt gekeken of dat inderdaad bij het geven van de voeding met koemelkeiwit was. Wees ook alert op vertraagde symptomen (24 tot 48 uur na inname van koemelk). Als de klachten terugkwamen na het drinken van de koemelkvoeding wordt de diagnose koemelkallergie gesteld.

Voorbereiding artsenbezoek

• Bij een doktersafspraak is er vaak weinig tijd. Het is dus handig om de afspraak bij de arts goed voor te bereiden. Je kunt ook alvast je vragen op een rijtje zetten. Overweeg ook om iemand mee te nemen. Een familielid of vriend(in) kan je aan iets helpen herinneren dat je misschien bent vergeten, of kan op je kindje letten terwijl je met de arts praat.
  Om de diagnose koemelkallergie te kunnen stellen heeft de arts informatie nodig en daar kun jij hem of haar aan helpen door dingen mee te nemen:
  Het groeiboekje van het consultatiebureau. De arts krijgt zo een goed beeld over de algemene conditie van je kleintje.
• Een klachtendagboekje. Om goed te kunnen aangeven waar je kleine last van heeft, is het handig om een periode voorafgaand aan het doktersbezoek de klachten van je kind bij te houden. Soms is het lastig om de klachten van je kindje goed te beschrijven. Om je hierbij te helpen, hebben we een klachtenlijst opgesteld met vragen die de dokter zou kunnen stellen over de klachten bij je baby. Let hierbij ook op of de klachten erger lijken in verschillende situaties zoals na een bezoek aan familie of vrienden (met huisdieren, of waar wordt gerookt), of bijvoorbeeld in het hooikoortsseizoen.
• Een eetdagboek. Je kunt hiervoor een simpele tabel gebruiken waarin je aangeeft ‘wat’, ‘hoeveel’ en ‘wanneer’ je kindje drinkt (en/of eet). Noteer ook het tijdstip waarop klachten ontstaan en wat de symptomen dan precies zijn.